MỞ BÀI
Nhà
nước ta là Nhà nước “ Của dân, do dân và
vì dân”, tất cả quyền lực thuộc về dân, do đó việc bảo đảm sự tham gia của
nhân dân trong quản lý nhà nước, quản lý xã hội nói chung và công tác xét xử của Tòa án nói riêng là yêu cầu quan trọng
đặt ra ở nước ta. Ở nước ta, việc nhân dân tham gia hoạt động qua chế định về Hội
thẩm nhân dân. Chế định Hội thẩm là sự bảo đảm nguyên tắc thực hiện quyền của
nhân dân trong hoạt động xét xử của Tòa án, thể hiện bản chất nhà nước của nhân
dân ở Việt Nam. Do đó, để tìm hiểu sâu về
vấn đề này em xin chọn đề số 01: “Vai
trò của Hội thẩm trong hoạt động xét xử- sự kế thừa và phát triển trong lịch sử
lập pháp Việt Nam.”
NỘI DUNG
1. CÁC
VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ VAI TRÒ CỦA HỘI
THẨM
1. Cở
sở pháp lý
Chế định Hội thẩm tham gia vào
xét xử là một chế định được ghi nhận trong tất cả các bản Hiến Pháp của nước ta
từ trước đến nay. Thể hiện vai trò quan
trọng của Hội thẩm trong khi thực hiệ chức năng xét xử của Tòa Án.
Tại Điều 103 Hiến pháp năm 2013
quy định:
“ 1. Việc xét xử sơ thẩm của Tòa án nhân dân có Hội
thẩm tham gia, trừ trường hợp xét xử theo thủ tục rút gọn.
2.
Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ
tuân theo pháp luật; nghiêm cấm cơ quan, tổ chức, cá nhân can thiệp vào việc
xét xử của Thẩm phám, Hội thẩm.”
Thực hiện chế độ xét xử có Hội thẩm tham gia, Điều 8 Luật Tổ
chức Tòa án nhân dân năm 2014 ( Luật TCTAND 2014) cũng quy định một cách cụ thể: “
Việc xét xử sơ thẩm của Tòa án có Hội thẩm tham gia theo quy định của luật tố tụng,
trừ trường hợp xét xử theo thủ tục rút gọn” như vậy, quy định Hội thẩm thay
mặt, đại diện cho nhân dân tham gia vào công việc xét xử đã được nhà nước ta
quan tâm và quy định ngay từ rất sớm.
Để quá trình xét xử vụ án được công bằng, đúng người, đúng tội,
nhân dân được thể hiện ý kiến của mình trong quá trình xét xử, thì một trong những
nguyên tắc là phiên tòa cấp sơ thẩm đều phải có sự tham gia của hội thẩm nhân
dân.
Ngoài ra chế định Hội thẩm tham
gia vào xét xử còn được quy định tại Bộ luật Tố tụng Hình sự và Bộ luật Tố tụng
dân sự và 1 số luật khác trong hệ thống pháp luật Việt Nam.
2.
Cơ sở thực tiễn
Nhà nước ta là nhà nước Xã hội
chủ nghĩa nên mọi lợi ích khi nhà nước làm ra phải bắt nguồn từ lời ích của
nhân dân, tuy nhiên nhân dân lạ để cho Nhà nước thay mặt mình giải quyết các
công việc của xã hội do đó vấn đề kiểm tra, kiểm soát đến các hoạt động nhà nước
là yêu cầu cần phải đặt ra. Nhà nước ta phân ra thành ba nhánh lập pháp, hành
pháp và tư pháp; trong lĩnh vực tư pháp làm cách nào để nhân dân tham gia vào
việc giám sát hoạt động xét xử là một điều khá khó. Yêu cầu một lực lượng tham
gia vào lĩnh vực này cùng với Tòa án để cùng tham gia xét xử, để giải quyết vụ
án sao cho “ đúng người, đúng tội, đúng
pháp luật” và “ hợp tình hợp lý” đã
từ đó được đặt ra. Thế nên, nguyên tắc thực hiện chế độ xét xử ở nước ta
có Hội thẩm tham gia dựa trên: Tư tưởng “lấy dân làm gốc” là tư tưởng đã tồn tại
lâu đời trong nhân dân. Ngay từ buổi đầu độc lập, thành lập Nhà nước đã khẳng định
Nhà nước ta là nhà nước của nhân dân, do dân và vì nhân dân, tất cả quyền lực
nhà nước thuộc về nhân dân.
3.
Nhiệm vụ, quyền hạn của Hội Thẩm
Nhắc đến nhiệm vụ, quyền hạn của Hội thẩm, Điều 84, các khoản
2, khoản 3, khoản 4 và 5 Luật TCTAND 2014 quy định:
“2.
Hội thẩm nhân dân thực hiện nhiệm vụ xét xử những vụ án thuộc thẩm quyền của
Tòa án nhân dân theo phân công của Chánh án Tòa án nơi được bầu làm Hội thẩm
nhân dân.
3. Hội thẩm quân nhân thực hiện nhiệm vụ xét xử
những vụ án thuộc thẩm quyền của Tòa án quân sự theo phân công của Chánh án Tòa
án nơi mình được cử làm Hội thẩm quân nhân.
4.
Hội thẩm có nghĩa vụ thực hiện sự phân công của Chánh án Tòa án, trường hợp
không thực hiện được thì phải nêu rõ lý do.
5.
Trong 01 năm công tác mà Hội thẩm không được Chánh án Tòa án phân công làm nhiệm
vụ xét xử thì có quyền yêu cầu Chánh án Tòa án cho biết lý do.”
4.
Tiêu chuẩn Hội thẩm
Theo quy định tại Điều 85 của Luật
Tổ chức Tòa án nhân dân thì Hội thẩm phải có các tiêu chuẩn:
“ 1. Là công dân Việt Nam, trung thành với Tổ quốc
và Hiến pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, có phẩm chất đạo đức tốt, có bản lĩnh
chính trị vững vàng, có uy tín trong cộng đồng dân cư, có tinh thần dũng cảm và
kiên quyết bảo vệ công lý, liêm khiết và trung thực.
2. Có kiến thức pháp luật.
3. Có hiểu biết xã hội.
4. Có sức khỏe bảo đảm hoàn
thành nhiệm vụ được giao.”
II. VAI TRÒ CUẢ HỘI
THẨM TRONG HOẠT ĐỘNG XÉT XỬ. SỰ KẾ THỪA VÀ PHÁT TRIỂN TRONG LỊCH SỬ LẬP PHÁP VIỆT
NAM
1.
Vai trò của Hội thẩm trong xét xử
Xét ở khía cạnh xã hội và khía cạnh
lập pháp trong Nhà nước pháp quyền, chúng ta cần lưu ý đến hai khía cạnh khá
quan trọng trong các lý thuyết cũng như thực tiễn pháp lý. Đó là, tính “trễ” của
các quy phạm pháp luật so với thực tiễn. Nghĩa là, các quy phạm pháp luật chỉ
được xây dựng trên cơ sở các vấn đề đã có trên thực tiễn một hoặc nhiều lần hay
bằng cách dự liệu nó sẽ xảy ra trên thực tiễn. Thứ hai, ngoài các quy phạm pháp
luật thực định pháp luật còn chứa đựng trong đó một giá trị lớn hơn đó là tinh
thần pháp luật. Tinh thần pháp luật có thể hiểu một cách đơn giản là cái đích
mà pháp luật mong muốn hướng đến. Từ các khía cạnh trên, có thể thấy rằng việc
quy định về hội thẩm nhân dân trong Hội đồng xét xử là hoàn toàn có cơ sở và
không trái với các nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền. Như vậy, việc ghi nhận
chế định Hội thẩm trong các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Tòa án có những
vai trò quan trọng sau:
Việc tham gia và tham gia đúng
thành phần của Hội thẩm giúp cho Tòa án xét xử không chỉ đúng pháp luật mà còn
phù hợp với nguyện vọng của nhân dân. Khi được cử hoặc bầu làm Hội thẩm, họ
hoàn toàn không tách khỏi môi trường công tác, huấn luyện sẳn sàng chiến đấu (đối
với Hội thẩm quân nhân); hoạt động tại cơ quan, lao động sản xuất tại doanh
nghiệp (đối với Hội thẩm nhân dân) và với vốn hiểu biết thực tế, trải nghiệm
trong cuộc sống, với sự am hiểu về phong tục tập quán ở địa phương, Hội thẩm sẽ
bổ sung cho Thẩm phán những kiến thức xã hội cần thiết trong quá trình xét xử để
từ đó Hội đồng xét xử có cơ sở đưa ra phán quyết đúng người, đúng tội, đúng
pháp luật, được dư luận xã hội đồng tình ủng hộ.
Hội thẩm bằng sự tham gia của
mình vào Hội đồng xét xử mà thực hiện quyền lực tư pháp và thông qua đó để nhân
dân tham gia một cách có hiệu quả vào công tác quản lý Nhà nước nói chung, hoạt
động của Tòa án nói riêng. Chính bằng hoạt động xét xử, Tòa án góp phần giáo dục
công dân trung thành với Tổ quốc, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, tôn trọng
những quy tắc của cuộc sống xã hội, ý thức đấu tranh phòng, chống tội phạm, các
vi phạm pháp luật khác, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân theo quy
định của pháp luật.
Giúp bảo đảm quyền làm chủ
của nhân dân trong hoạt động xét xử của Tòa án. Việc tham gia vào công tác xét
xử của Tòa án, không chỉ là thực hiện quyền tư pháp, mà còn tham gia vào việc
kiểm soát thực hiện quyền tư pháp, thông qua việc góp tiếng nói phản ánh
tâm tư từ thực tiễn gắn bó gần gũi với đời sống hoàn cảnh của người dân, bị cáo
trong vụ án, để từ đó làm sáng tỏ nguyên nhân, hoàn cảnh phát sinh tội phạm cụ
thể, phát sinh tranh chấp,… vào quá trình xét xử, nhằm giúp Hội đồng xét xử có
sự đồng cảm từ đó đưa ra quyết định thật chính xác, khách quan, bảo vệ quyền và
lợi ích hợp pháp của người dân theo quy định của pháp luật.
Thêm vào đó tăng cường mối
quan hệ giữa Tòa án và Nhân dân thông qua cầu nối là Hội thẩm. Cũng thông qua Hội
thẩm, Tòa án nắm bắt được những vướng mắc, suy nghĩ, tình cảm của Nhân dân. Một
phán quyết của Tòa án chỉ có thể nhận được sự đồng tình của Nhân dân, khi nó phản
ánh đúng sự công bằng, nghiêm minh của pháp luật, khi thật sự là chỗ dựa về mặt
tinh thần, là niềm tin vào công lý của Nhân dân và khi đó tính thượng tôn pháp
luật mới được đề cao
Thông qua công tác xét xử Hội
thẩm giúp Tòa án thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật
trong Nhân dân, tuyên truyền về kết quả xét xử, phân tích rõ cơ sở
áp dụng pháp luật trong quá trình giải quyết vụ án, từ đó góp phần giáo dục ý
thức pháp luật của công dân tại nơi Hội thẩm làm việc.
2.
Sự kế thừa và phát triển trong lịch
sử lập pháp Việt Nam.
Lịch sử phát triển của lập pháp
Việt Nam luôn coi chế định Thẩm Hội thẩm
nhân dân tham gia vào việc xét xử là một chế định quan trọng, như một sợi chỉ
xuyên suốt trong quá trình tồn tại và phát triển của lịch sử. Và việc quy định
vai trò của Hội thẩm trong quá trình xét xử đã luôn được kế thừa từ năm này qua
năm khác, sau đây em xin nêu ra một và điểm chính như sau:
+ Hiến pháp năm 1946 chưa có
khái niệm Hội thẩm tuy nhiên tại Điều 65 quy định: “ Trong khi xử việc hình phải có phụ thẩm nhân dân để tham gia ý kiến nếu
là việc tiểu hình, cùng quyết định với thẩm phán nếu là việc đại hình”.
Như vậy, tuy chưa có khái niệm là Hội thẩm, tuy nhiên ở đây
ta có thể hiểu với nhau Phụ thẩm được nhắc đến như là Hội thẩm. Và vai trò của
Phụ thảm là được tham gia lấy ý kiến trong các vụ án hình sự nếu là vụ án nhỏ
và nếu là vụ việc lớn thì sẽ được tham gia quyết định trong các vụ án lớn. Tuy
được quy định đơn giản nhưng đó là tiền đề quan trọng cho quy định về vai trò của
Hội thẩm sau này.
+ Hiến pháp năm 1959 đã đổi tên
từ Phụ thẩm sang Hội thẩm và cũng từ đây lầ đầu tiên Luật TCTAND năm 1960 ra đời
quy định rõ ràng hơn về vai trò của hội thẩm. Điều 11 Luật TCANND năm 1960 quy
định: “Khi sơ thẩm, Toà án nhân dân có hội thẩm nhân dân tham gia.
Hội thẩm nhân dân do nhân dân bầu ra. Khi xét xử, hội thẩm nhân dân ngang quyền
với thẩm phán.” Như vậy, pháp luật đã quy định rõ ràng hơn về
vai trò xét xử của Hội thẩm cũng như làm thế nào để có Hội thẩm tức là do nhân
dân bầu ra, họ đại diện cho nhân dân tham gia xét xử và bảo vệ công lý, lẽ phải
cho nhân dân. Đặc biệt luật quy định “ Khi xét
xử, hội thẩm nhân dân ngang quyền với thẩm phán.” Việc quy định như vậy nâng vai trò của Hội thẩm
nhân dân lên một bước tiến mới, trong quá trình xét xử họ có vai trò quyết định
như thẩm phán, họ được xem như một người có kiến thức xã hội và pháp luật, đại
diện cho toàn thể nhân dân lao động tham gia xét xử với quyền năng cao nhất.
Luật cũng chỉ rõ tại Điều 12 Luật
TCTAND “Khi sơ thẩm, Toà án nhân dân gồm một thẩm phán và hai hội thẩm nhân
dân; trường hợp xử những vụ án nhỏ, giản đơn và không quan trọng thì Toà án
nhân dân có thể xử không có hội thẩm nhân dân.Khi phúc thẩm những bản án, những
quyết định bị chống án hoặc bị kháng nghị, và khi xét lại những bản án, những
quyết định đã có hiệu lực pháp luật nhưng phát hiện có sai lầm thì Toà án nhân
dân địa phương phải có ba thẩm phán. Trong trường hợp đặc biệt có thể có thêm hội
thẩm nhân dân”
+
Sau khi ra đời của Hiến Pháp năm 1980 thì Luật TCTAND năm 1981 ra đời, nó kế thừa
quy định về việc vai trò của Hội thẩm nhân dân như Luật TCTAND năm 1960. Tuy
nhiên, tại đây nó có quy định rõ hơn về trách nhiệm của Hội thẩm khi làm nhiệm
vụ sai như “Hội thẩm nhân dân của mỗi Toà án nhân dân do cơ quan quyền lực Nhà
nước cùng cấp bầu ra và có thể bị cơ quan này bãi miễn.”. Như vậy ngoài ban cho
Họ quyền năng, vai trò tối cao ngang với Thẩm phán thì Cơ quan nhà nước cùng cấp mà ta hiểu là Hội đồng
nhân dân cùng cấp cũng có quyền bãi nhiệm họ khi năng lực của họ, phẩm chất…
không đáp ứng được yêu cầu công việc, đó là một điểm phát triển mới về quy định
vai trò, trách nhiệm của Hội thẩm.
+
Luật TCTAND năm 1992 và Luật TCTAND năm 2002, cũng kế thừa theo những quy định
của Luật TCTAND năm 1981 và 1946 Tuy nhiên có điểm mới hơn là đã quy định về
Hội thẩm quân nhân khi xét xử trong tòa án Quân sự, Luật quy định : “Việc xét xử của Toà án nhân dân có Hội thẩm
nhân dân tham gia, việc xét xử của các Toà án quân sự có Hội thẩm quân nhân
tham gia theo quy định của pháp luật tố tụng. Khi xét xử, Hội thẩm ngang quyền
với Thẩm phán.”Như vậy, ở đâu thì việc nhân dân tham gia vào quản lý nhà nước,
được tham gia vào quá trình xét xử nhằm đảm bảo tính công bằng cho nhân dân,
đưa ra một bản án được dư luận xã hội đồng tình, từ đó giáo dục, răn đe xã hội
cũng được đề cao ngay cả một nơi xem pháp luật là kỷ cương mạnh mẽ nhất của
Quân đội.
Có
một điểm tiến bộ hơn là tại các Luật Tổ chức
năm 2002 và 1992 đã quy định chặt chẽ, cụ thể hơn về trình độ, tiêu chuẩn của Hội
thẩm và nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Hội thẩm khi tham gia xét xử như
khi bồi thường khi gây ra thiệt hại, tiêu chuẩn cụ thể của Hội thẩm của Tòa án
mỗi cấp, thủ tục như thế nào được quy định cụ thể, rõ ràng…thể hiện vai trò
quan trọng của Hội thẩm nhân dân.
+
Hiến pháp năm 2013 và Luật TCTAND năm 2014 như đã phân tích trên cũng kế thừa
và phát triển chế định vai trò của Hội thẩm khi tham gia xét xử tại phiên tòa. Điểm
khác nhau cơ bản và phát triển hơn là Luật đã bỏ quy định Hội thẩm ngang quyền
với Thẩm phán trong khi xét xử . Riêng bản thân em nghĩ đó là một quy định đúng
đắn và một bước tiến của chế định về vai trò của Hội thẩm, vì thực tế cho thấy
Hội thẩm tuy am hiểu về kiến thức xã hội nhưng thiếu kiến thức pháp luật, trong
khi đó Thẩm phán là những người rất giỏi và am hiểu về pháp luật nê họ không thể
ngang quyền với nhau được. Vai trò của Hội thẩm là đại diện cho nhân dân và
đóng góp ý kiến cho Thẩm phán đưa ra bản án phù hợp với xã hội, hợp tình, hợp
lý và bảo vệ công lý là hợp lý chứ chưa thể ngang hàng nhau là hợp lý hơn.
III. THỰC TRẠNG VỀ VAI TRÒ CỦA HỘI THẨM TRONG HOẠT
ĐỘNG XÉT XỬ HIỆN NAY VÀ PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN CHẾ ĐỊNH
1.
Thực trạng
a.
Tích cực
Ở đây, chúng ta khẳng định rằng
việc xét xử các vụ án là hết sức phức tạp, đòi hỏi các thành viên Hội đồng xét
xử phải tinh thông nghiệp vụ, nắm chắc quy định pháp luật và các văn bản hướng
dẫn thống nhất áp dụng pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, thật sự có
kinh nghiệm và am hiểu xã hội. Do đó nhờ sự có mặt của Hội thẩm tham gia vào hoạt
động xét xử thì chất lượng xét xử, giải quyết án tại Tòa án nhất là Tòa án cấp
Sơ thẩm không ngừng được nâng lên, luôn bảo đảm tiêu chí thật chính xác trong
áp dụng pháp luật, và đáp ứng được tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, được
dư luận xã hội đánh giá cao.
b.
Hạn chế
Thực tiễn hoạt động xét xử của Hội
thẩm nhân dân hiện nay, bên cạnh những ưu điểm thì còn có một số vướng mắc
nhất định như: Hội thẩm nhân dân chưa phát huy hết tinh thần trách nhiệm của
mình, dẫn đến trách nhiệm của Thẩm phán càng nặng nề. Từ đó, chất lượng bản án
nhiều lúc chưa đáp ứng được yêu cầu. Dưới đây, ta đề cập đến một số bất cập
chính sau
Về
tiêu chuẩn kiến thức pháp luật của Hội thẩm: Khoản 2 Điều 85 Luật TCTAND đã quy định người được bầu hoặc
cử làm Hội thẩm chỉ cần có kiến thức pháp luật mà không quy định cụ thể một
tiêu chuẩn tối thiểu nào, trong khi đó, cùng tham gia xét xử với họ là những Thẩm
phán có trình độ từ cử nhân luật trở lên, được đào tạo nghiệp vụ xét xử và thường
xuyên được tập huấn, bồi dưỡng về kiến thức pháp luật và kỹ năng xét xử.
Về
cách thức tuyển chọn Hội thẩm nhân dân: theo khoản 1 Điều 85
Hội thẩm nhân dân hiện nay được tuyển chọn từ số cán, bộ công chức từng làm
trong các lĩnh vực như: Giáo dục, y tế, khoa học công nghệ, tài chính của cấp
huyện và cấp tỉnh, cho nên, hoạt động của Hội thẩm nhân dân còn mang tính chất
kiêm nhiệm. Hội thẩm nhân dân mặc dù có trình độ chuyên môn riêng nhưng còn hạn
chế rất nhiều về trình độ pháp lý, đây là vấn để bất cập trong thực tiễn hiện
nay.
Về
điều kiện làm việc:
điều kiện thực tế Hội thẩm nhân dân làm việc kiêm nhiệm, ngoài việc làm chính ở
cơ quan nếu được Thẩm phán mời xét xử thì Hội thẩm sẽ sắp xếp thời gian tham
gia xét xử, nên một trong những thực tế hiện nay rất ít Hội thẩm nhân dân
nghiên cứu hồ sơ vụ án trước khi đưa vụ án ra xét xử, thậm chí đến ngày mở
phiên tòa, Hội thẩm nhân dân được phân công xét xử vắng vì lý do phải giải quyết
công việc ở cơ quan nên không tham gia phiên tòa được, trong tình huống này, để
phiên tòa được khai mạc đúng theo lịch xét xử đã công bố, Thẩm phán phải thay đổi
Hội thẩm nhân dân khác, lúc này thư ký phiên tòa đã tìm cách liên hệ với Hội thẩm
khác để tham gia xét xử.
Về hoạt động xét xử tại phiên
tòa: mặc dù luật
quy định Hội thẩm nhân dân khi tham gia xét xử ngang nguyền với Thẩm phán nhưng
thực tiễn trong quá trình thực hiện tố tụng rất ít trường hợp Hội thẩm tham gia
xét hỏi tại phiên tòa mà việc xét hỏi lại hoàn toàn do Thẩm phán chủ động ngoài
ra nếu Hội thẩm nhân dân có tham gia xét xử hỏi thì cách thức đặt câu hỏi còn
ít đi vào trọng tâm của nội dung vụ án, giá trị các câu hỏi nhằm kiểm tra lại
các chứng cứ trong vụ án cũng như chứng cứ do các bên tranh tụng chưa cao.
Về
chế độ phụ cấp:
cho Hội thẩm nhân dân trong quá trình tham gia xét xử chưa tương xứng với thời
gian làm việc mà Hội thẩm nhân dân bỏ ra, hiện nay mỗi một hội thẩm tham gia
xét xử được phụ cấp 90.000 đồng một ngày nên chưa kích thích được sự nhiệt tình
của Hội thẩm nhân dân trong hoạt động xét xử.
2.
Phương hướng hoàn thiện chế định
Từ những tồn tại và hạn chế
trên, nhằm cao trách nhiệm của Hội thẩm nhân dân khi tham gia xét xử tại phiên
tòa, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp nước ta, cần thực hiện một số giải pháp
sau đây:
Pháp luật
cần quy định cụ thể hơn về tiêu chuẩn bầu Hội thẩm nhân dân. Hiện nay, pháp luật
yêu cầu tiêu chuẩn Hội thẩm nhân dân chỉ cần có sự am hiểu pháp luật, quy định
này rất chung chung không mang tính định lượng pháp lý nên khó áp dụng vào thực
tiễn để chọn được ra những Hội thẩm nhân dân thực sự đạt trình độ pháp lý tham
gia vào hoạt động xét xử.
Pháp luật cần quy định cụ thể để
ràng buộc trách nhiệm pháp lý của Hội thẩm nhân dân khi xét xử những vụ án bị
Tòa án cấp phúc thẩm sửa án hoặc hủy án. Tòa án nhân dân cần có sự liên hệ chặt
chẽ về năng lực hoạt động của Hội thẩm nhân dân với cơ quan, đơn vị có cán bộ,
công chức, viên chức là Hội thẩm nhân dân. Có thể sử dụng năng lực hoạt động của
Hội thẩm nhân dân là một trong những tiêu chí để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm
vụ của cán bộ, công chức.
Tòa án nhân dân cần thực hiện tốt
công tác tập huấn hàng năm cho Hội thẩm nhân dân, đặc biệt là tập huấn các kỹ
năng xét hỏi, bồi dưỡng kịp thời những quy định của pháp lý để Hội thẩm nhân
dân nắm bắt và vận dụng vào thực tiễn xét xử
Nhà nước cần quan tâm hơn nữu đến
phụ cấp cho Hội thẩm nhân dân tham gia xét xử trên tinh thần quyền lợi sẽ đi
đôi với trách nhiệm.
Pháp luật
cần quy định lại về số lượng của Hội thẩm nhân dân tham gia xét xử sơ thẩm cho
phù hợp với điều kiện thực tế, đó là số lượng Hội thẩm nhân dân ít hơn số lượng
của Thẩm phán, tránh trường hợp như hiện nay, những người tham gia xét xử có
nghiệp vụ chuyên môn cao nhưng lại chiếm tỷ lệ ít hơn so với những người có
trình độ chuyên môn nghiệp vụ pháp lý thấp, có thể nói đây là một trong những
nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng xét xử vụ án ở nước ta hiện nay. Trong quá
trình cải cách tư pháp, cần nghiên cứu thêm quy định Hội thẩm của một số nước
trong khu vực và trên thế giới.
KẾT THÚC
Trong quá trình cải cách tư pháp
ở nước ta hiện nay, một trong những yêu cầu trọng tâm của tiến trình cải cách
tư pháp chính là làm cho vai trò của toà án ngày càng độc lập hơn đối với các
cơ quan quyền lực khác. Việc độc lập của toà án không chỉ đòi hỏi nâng cao năng
lực xét xử của các thẩm phán, mà các toà án muốn có được vị thế độc lập phải có
những cơ chế hữu hiệu trong tổ chức thực hiện quyền lực mới đảm bảo được sự độc
lập của mình. Qua đó cũng phải nhận thức và quy định lại chế định về hội thẩm
nhân dân, nghĩa là hoàn thiện chế định này theo nghĩa đây là một chế định tham
gia của xã hội vào quá trình xét xử của tòa án.
